Maart 2024 is maand van het horen: wees lief voor je oren en nieuwtje over tinnitus
Maart 2024 is maand van het horen: wees lief voor je oren en nieuwtje over tinnitus
Op 3 maart is het weer Wereld Gehoor Dag. Het is de dag waar wereldwijd het gehoor extra in het zonnetje wordt gezet. En dat is nodig omdat het aantal mensen met gehoorbeschadiging groeit en groeit. Voor Écoutez is dit de reden om de maand van het gehoor in het leven te roepen. In maart hoor je ons weer luid declameren: wees voorzichtig met je gehoor. Voorkomen is nog altijd beter. Mede omdat genezen, in de zuiverste zin van het woord, niet kan.
Vanuit de dag van het gehoor en onze eigen maand van het gehoor zoomen we even in op het laatste nieuwtje over tinnitus. Er is een app ontwikkeld om je brein te trainen en zo tinnitus tegen te gaan. Hoe werkt het? En wat verwachten we van deze aanpak?
Indrukwekkende getallen
Even wat achtergrond: zo’n twee miljoen Nederlanders hebben een vorm van tinnitus of oorsuizen: betekenisloze geluiden in je hoofd die bijna altijd aanwezig zijn. Bij zo’n 200.000 mensen is tinnitus of oorsuizen zo ernstig dat het je fysiek en geestelijk welbevinden beïnvloedt. Dat uit zich in slecht slapen, concentratieverlies, het ervaren van angst en wanhoop, hoofdpijn en depressie. In extreme gevallen kan suïcide het gevolg zijn. Dit zijn indrukwekkende getallen. Iedereen kent wel mensen die last hebben van oorsuizen.
Gehoorverlies
Bij veel mensen gaat de tinnitus gepaard met een vorm van gehoorverlies. Dit kan veroorzaakt zijn door leeftijd, door aanleg of doordat je aan een lawaaibron bent blootgesteld. Dit gehoorverlies is niet te opereren. Een gehoorapparaat is dan meestal de oplossing. Vaak helpt zo’n apparaat de tinnitus in zekere mate te onderdrukken. Lisette legt uit: Door het dragen van een hoortoestel hoor je andere geluiden eigenlijk beter. Daardoor ligt de focus niet meer op het geluid van de tinnitus. Dat valt dus minder op. Bij het omgaan van met tinnitus komt het in de kern neer op acceptatie. Accepteer dat het geluid er is. Laat het latent aanwezig zijn. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, hoor. Dat realiseer ik me ook. Dus ook als tinnitus niet gepaard gaat met gehoorverlies kan een hoortoestel zorgen voor verlichting.’
Train je brein
Omdat er nog geen medicijn of operatie is die tinnitus laat verdwijnen, is leren omgaan met de klachten voorlopig helaas het enige dat je kunt doen. Want hoe je met je tinnitus omgaat, is van groot belang in de beleving van de klachten. De omgang bepaalt in grote mate wat tinnitus met je doet. Vandaaruit is een specifieke training van je brein ontwikkeld. Die vormt de basis van de zogenoemde MindEar-app. Deze zou volgens onderzoekers de impact van het oorsuizen al binnen een paar weken sterk verminderen. De MindEar-app gebruikt een combinatie van cognitieve gedragstherapie, mindfullness en ontspanningsoefeningen, samen met een vorm van geluidstherapie. Op deze manier wordt je brein getraind om de tinnitus uit te doven. Het geluid dat je hoort door oorsuizen verdwijnt naar de achtergrond en is veel minder vervelend voor de patiënt.
Hoopvolle ontwikkeling
De training- en geluidstherapie is ontwikkeld door samenwerkende universiteiten in Australië, Nieuw-Zeeland, Frankrijk en België. In de eerste klinische trial zijn dertig tinnituspatiënten zestien weken lang behandeld. De resultaten waren bijzonder positief: twee derde gaf aan vooruitgang te merken. Er worden nu grotere studies opgezet in het Verenigd Koninkrijk. Lisette heeft de app nog niet mogen ervaren en waakt voor een te groot enthousiasme. ‘Voor mensen die last hebben van tinnitus lijkt dat een verbetering. Je kunt er dus iets aan doen en dat is positief. Hoopvol. Sowieso is het belangrijk dat er onderzoek gedaan wordt naar tinnitus en de oplossing daarvan. Ikzelf kijk veel naar ACT waar onder meer Dyon Scheijen, klinisch fysicus-audioloog bij zorggroep Adelante het boegbeeld van is. De afkorting staat voor Acceptance & Commitment Therapy. Dyon Scheijen heeft veel onderzoek gedaan naar tinnitus en werkt nauw samen met huisartsen, kno-artsen en audiciens. Hij zegt dat leren omgaan met tinnitus het halve werk is. En dat is ook onze ervaring.’
Tinnitus en hoortoestel
‘Wat mij betreft, ligt de nadruk op commitment’, licht Lisette toe. ‘Als er bij gehoorverlies en tinnitus acceptatie is van het verlies of de piep, en het commitment er is om er iets aan te doen, volgt resultaat. Je moet er echt voor gaan. Voor ongeveer de helft van alle mensen met tinnitus is het afdoende om te leren omgaan met tinnitus op een andere wijze dat therapie. Denk aan het bezoeken van een informatiebijeenkomst, langsgaan bij de audicien voor advies of ervaringen over oorsuizen delen met anderen. De andere helft van de tinnituspatiënten heeft wél meer ondersteuning nodig. Dan kom je uit bij specialisten van bijvoorbeeld Adelante, een audiologisch centrum of GGMD voor een groepsbehandeling met audiologie, psychologie, bewegingstherapie en fysiotherapie. Iedere tinnitus-patiënt kan zorg krijgen die werkelijk nodig is. Als dat bijvoorbeeld een hoortoestel is, ben je bij Écoutez aan het juiste adres!’
We are hear for you!
Écoutez is bezig met het ontwikkelen van een lifestyle-coachingsprogramma waar omgaan met gehoorverlies centraal staat. Ilse Kolenbrander: ‘Je moet dat zien in dezelfde lijn als leren omgaan met bijvoorbeeld met tinnitus vanuit de ACT. Wij vinden het belangrijk om gehoorverlies niet puur te bekijken vanuit de oplossing met een hoortoestel. Beter verstaan ligt aan zoveel meer dingen. Met ons programma, dat we nu aan het finetunen zijn, kijken we naar de wensen die voortkomen uit de lifestyle van de client. Vaak is er al zoveel activiteit en bezigheid weggevallen uit de dagelijkse routine en het leven, terwijl dat onnodig is. Wij begeleiden mensen zodat ze weer volledig in het leven staan en een luisterrijk leven kunnen leiden.’
