Gehoorverlies, wat is dat eigenlijk?

Goed kunnen horen is niet voor iedereen even vanzelfsprekend. Je kunt geboren worden met gehoorverlies, of op latere leeftijd gehoorschade oplopen. In dit blog leg ik uit hoe het gehoor werkt.

Herinnert u zich dit plaatje nog van de biologieles op school? Zo ziet uw oor er dus van binnen uit.

Gehoorschade
In grote lijnen werkt het gehoor als volgt: het geluid (stemmen, muziek, verkeer, fluitende vogels, de bladblazer van de buurman; kortom, alles wat maar decibellen produceert) gaat via de gehoorgang naar uw trommelvlies. Dat trommelvlies zit aan het einde van de gehoorgang, zo’n drie centimeter vanaf de buitenkant van uw oor. Door het geluid gaat het trommelvlies trillen en zet het de gehoorbeentjes (hamer, aambeeld, stijgbeugel) in beweging. Deze geven de trilling door naar het binnenoor. Zoals u op het plaatje ziet, bevindt zich daar het slakkenhuis. Die heeft een belangrijke functie. In het slakkenhuis zitten namelijk haarcellen (trilhaartjes) die via de zenuwen een soort elektronische pulsjes doorgeven aan het auditieve deel van de hersenen. Dat is hoe u geluiden waarneemt.

Haarcellen (trilhaartjes)
We hebben ongeveer 28.500 haarcellen. Die kunnen door te hard, te veel of te vaak geluid kapot gaan. Het zal u misschien niet verbazen dat de meeste slijtage over het algemeen aan het begin van de ingang optreedt, de plek van de hoge tonen. Wat gebeurt er? Als je hoge tonen minder goed hoort, krijg je moeite met verstaan, doordat je delen van de intonatie gaat missen. De lage tonen bevinden zich helemaal boven in, daar manifesteert de slijtage zich doorgaans later.

Pas op met oorontsteking
Gehoorverlies komt trouwens niet altijd door beschadigde trilhaartjes. Sommige mensen worden met gehoorverlies – bijvoorbeeld zonder gehoorgang – of zelfs helemaal doof geboren. Ook zien we vaak dat het trommelvlies zijn optimale werking verliest door bijvoorbeeld een oorontsteking. Kinderen met oorpijn moeten dus goed in de gaten worden gehouden, want de gevolgen van oorontsteking kunnen op latere leeftijd helaas nadelige gevolgen hebben.

Wegfilteren van hinderlijk geluid
Gelukkig zijn er tegenwoordig goede hooroplossingen. Ik zit ruim 25 jaar in het vak en heb de techniek met sprongen vooruit zien gaan. Nee, nee, de toeter is van ver voor mijn tijd! Net zoals dat gigantische gehoorapparaat dat je vroeger op je kleding droeg, met een luidspreker bij je oor. Vroeger versterkte een hoorapparaat trouwens alles wat er maar te horen viel. Dat kon knap vermoeiend zijn. Tegenwoordig zijn de hoortoestellen niet alleen een stuk kleiner, maar ook zo geavanceerd dat hinderlijke geluiden worden weggefilterd.

Hoortoestel is even wennen
Een hedendaags hoortoestel bestaat uit een microfoon, een computerchip en een luidspreker. Dat werkt zo: de microfoon pikt het geluid op, de chip versterkt het en het luidsprekertje zorgt ervoor dat het geluid hoorbaar wordt. Een hoortoestel is in het begin altijd even wennen. Maar de meeste mensen zijn er ontzettend blij mee en zeggen: ‘Was ik er maar veel eerder mee begonnen.’

PS: We organiseren de Nationale Hoor2Daagse op vrijdag 10 en zaterdag 11 mei 2019. Dan zal ook ons nieuwe Hoorlab | by Écoutez worden geopend. Een uitnodiging volgt!

Lisette Kolenbrander

Triage Audicien Écoutez