Het is voor ons doen een beetje ongebruikelijk, maar we attenderen je graag op dit symposium over oorsuizen of tinnitus. Het sluit naadloos aan bij onze campagne ‘wees lief voor je oren’. Past het bij jouw omgang met je gehoor?
Even een feit: in Nederland lopen inmiddels bijna twee miljoen mensen rond die last hebben van een piep of ruis in hun oor. Zowel ouderen als ook jongeren. Iedereen kan er last van krijgen. Door luide muziek bij festivals is de aanwas onder jongeren aanzienlijk.
Weet wat goed is
Voorkomen van gehoorschade is het middel om tinnitus te voorkomen. Een middel dat we als audicien van harte aanbevelen. Let op lawaai, pas op voor harde muziek. Weet wat goed is voor je oren en hoe je gehoorschade voorkomt. Wij delen de kennis hierover graag via ons speciale boekje dat via de link gratis aan te vragen is.
Aanmelden
Mocht je meer willen weten over tinnitus of oorsuizen, dan is het misschien een idee om het symposium te bezoeken. Het is een bijeenkomst met diverse gerenommeerde sprekers en wordt georganiseerd door de afdeling Midden-Nederland van Hoormij∙ NVVS samen met het UMC Utrecht. Op zaterdag 17 juni 2023 kun je terecht in het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Aanmelden kan via onderstaande link.
‘Ik gun iedereen met gehoorverlies een Lisette.’ Deze uitspraak doet Sietse van Turennout (62). Tot voor een paar jaar was hij huisarts en tikte hij moeiteloos de zestig uren per week aan. Na het overdragen van de praktijk werkt hij gemiddeld nog twintig uur. Stilzitten is er nog steeds niet bij, goed luisteren en verstaan nog steeds wél. Dat is een vaardigheid die hij dagelijks nodig heeft. Vandaar dat hij, na een duwtje, in actie kwam toen hij merkte dat zijn gehoor niet meer optimaal was.
‘Ik ontdekte een jaar of twee geleden, ondanks ik al vijf jaar gehoortoestellen heb, dat mijn gehoor verder verslechterde. Ik verstond woorden en gesprekken minder scherp. In groepen kostte me het luisteren steeds meer energie. Aan het einde van een dag was ik doodmoe. Waar het luisteren en verstaan tot dan toe redelijk soepel ging, merkte ik dat ik soms zaken miste. Of ik moest me enorm inspannen om in een gesprek met een groep de informatie te filteren die voor mij bestemd was. Ik zit vaak in overleggen met grotere groepen, leidt discussies en geef trainingen en bijscholing. Voor mij is het van groot belang dat ik zeker weet dat ik de informatie goed gehoord heb. Als dit gehoorverlies zo verder zou gaan dan kon ik mijn werk niet meer doen.
Luisteren en verstaan
Volgens mijn toenmalige gehoorapparaten- leverancier was er niet veel meer aan te doen dan de apparaten wat harder te zetten. Daarbij werd mij niet gevraagd waar ik in het dagelijks leven last van had. Toen stelde ik mezelf de vraag of dit advies wel klopte en ik had het gevoel dat er iets anders aan de hand was. Ik had moeite met verstaan, maar mijn leverancier had volgens mij moeite met luisteren.
Duwtje in de rug
Ondertussen had ik ook discussies in het gezin, met kinderen en kleinkinderen. Mijn vrouw ervoer dat ik, als we met zijn allen waren, niet meer aan de gesprekken mee kon doen. Dat moest ik helaas toegeven. Mijn vrouw gaf mij het spreekwoordelijke duwtje door te stellen dat ik er echt verder naar moest laten kijken. Toen heb ik doorgepakt. Het was me bekend dat ik een matige verdikking van de wanden van mijn gehoorgangen had en dat er wellicht iets medisch moest gebeuren. Ik ben langs mijn eigen huisarts gegaan voor overleg en we hebben besloten om een onderzoek bij het audiologisch centrum laten doen. Uit de gehoortest bij dit centrum kwam naar voren dat ik over het algemeen de hoge tonen niet hoorde. Dat is een bekend verschijnsel als je ouder wordt. Dit komt ook in mijn familie vaker voor. In de spreekkamer is dit verlies geen probleem. Je zit één op één met de patiënt en dan is er rust om goed te luisteren en te verstaan. En met een stethoscoop naar hart en longen luisteren bijvoorbeeld gaat ook uitstekend. Zeker nadat ik er eentje met een versterker had aangeschaft. Het klonk iets anders, maar ging prima.
Bij de test van het audiologisch centrum bleek dat er ook iets anders aan de hand was. Mijn spraak-verstaan was twintig procent verminderd. Dus twintig procent van de eenvoudige woorden kon ik in deze optimale omstandigheden en onafhankelijk van het volume niet verstaan. Ik hoorde wel geluid maar kon er niet het goede woord van maken. Dat vond ik een pittige boodschap. Dit verklaarde voor mij echter wel wat er aan de hand was.
Muziek in de oren
Vanuit het oogpunt van zorgvuldigheid en veiligheid, wilde ik meer zekerheid over een goede vertaling van het gehooronderzoek naar een passend gehoorapparaat. Via het audiologisch centrum kreeg ik een recept voor een hoortoestel. We woonden inmiddels in Soest en hier zijn allerlei aanbieders van hooroplossingen in de buurt. Ook de keten die ik al kende. Maar ik ben verder gaan kijken. Checkte websites en heb mensen gebeld. Een KNO-arts vertelde mij dat het verschil in prijs vaak zit in het verschil in service. Hij adviseerde om gewoon bij een paar leveranciers langs te gaan en dan een keuze te maken.
Uiteindelijk heb ik een selectie van drie partijen gemaakt. Zonder in te gaan op namen en rugnummers hoorde ik commerciële verhalen of oneliners als “dat gaan we oplossen” of “ik heb het allernieuwste toestel in de aanbieding.” Dat klinkt in mijn oren als glad en niet echt. Er werd niet geluisterd naar wat ik nodig had. Men ging direct af op het hoortoestel, er niet naar de persoon met het probleem.
En toen stapte ik bij Écoutez binnen. Lisette stelde als eerste de vraag: Wat is voor jou belangrijk? Wat wil je kunnen horen? Hoe ziet je dag eruit? Wat is je werk? Daar wilde ik het graag over hebben. Ik wil mijn werk blijven doen, vergaderingen leiden, discussie kunnen verstaan en een juiste plek in mijn gezin hebben. Die eerste vraag klonk mij dus als muziek in de oren. Tijdens het verdere gesprek werd mij de prioriteit duidelijk. Ik moest mijn oren trainen. If you don’t use it, you loose it. Een bekende zegswijze. Wat je gebruikt of aandacht geeft, gaat zich ontwikkelen op alle fronten. En daar ben ik van!
Gesprekswereld weer open
Lisette legde uit dat ik niet voor comfort moest gaan maar mijn oren moest trainen om alle geluiden weer zelf te filteren en te verwerken. Dus deed ik de app weg die alles voor mijn oren regelde en ik moest mijn gehoortoestellen zo weinig mogelijk uitdoen. Ik kreeg twee toestellen te leen waarmee we inzetten op de verbetering van het spraak-verstaan. Mijn oren moesten van de luie bank afkomen, zeg maar. Die beetje Spartaanse aanpak is voor mij prima als het een doel dient. Mijn oren werden weer aan het werk gezet. Wat ik nog wel eens deed met de oude toestellen, ze even uitdoen, doe ik dus niet meer. Binnen enkele weken had ik geen last meer van alle bijgeluiden. Ik kon weer veel beter meedoen in alle gesprekken. Bij een controle test op het audiologisch centrum bleek dat ik nu nog minder dan vijf procent van de woorden mis in plaats van de twintig procent. Dit verschil betekent voor mij dat ik mijn werk kan blijven doen en dat ik weer meedoe in het gesprek als we als gezin bij elkaar zijn.
En elke keer als ik het intro-riedeltje hoor als ik mijn apparaten in mijn oren doe, word ik daarvan weer blij. De gesprekswereld gaat weer open en ik mag daarin meedoen. Ik ben super dankbaar dat ik weer veel meer versta en veel beter kan functioneren in mijn sociale leven. Dankzij de echte professional op het gebied van oren en gehoor die ik tegenover me heb kan weer doen wat ik belangrijk vind. En daarom gun ik iedereen een Lisette.’
Als triage audicien nemen we bij Écoutez hoortesten af. Sinds 1 januari 2023 mogen we van daaruit direct verwijzen naar de KNO-arts. De route hoeft dus niet meer te lopen via de huisarts. Een positieve ontwikkeling die tijdwinst en vermindering van zorgkosten oplevert.
Deze directe manier van verwijzen zorgt voor minder werk voor huisartsen. Maar betekent ook een verlaging van de zorgkosten. Daarbij komt dat patiënten minder lang hoeven te wachten op hun afspraak bij de KNO-arts of audiologisch centrum. Positief dus voor iedereen: huisartsen, audiciens en mensen met gehoorverlies.
Korte lijnen
Wekelijks nemen onze audiciens minimaal tien hoortesten af. De uitkomsten worden volgens strakke protocollen geanalyseerd. We kunnen dan ook prima inschatten welke patiënten met gehoorproblemen een verwijzing naar de KNO-arts nodig hebben. Meten is weten, luidt ons credo. En de controle van het gehoor via de gratis gehoortest is een uitstekend middel om gehoorverlies te checken.
We werken al jaren samen met onder andere Pento Audiologisch Centrum Amersfoort en de KNO-artsen van het Meander Medisch Centrum in Amersfoort en Baarn. Dit zorgt voor korte lijnen. Als we een meting niet vertrouwen weten we wat ons te doen staat; verwijzen! Het oor en het gehoor is onze expertise. Daarbij zijn onze audiciens uitstekend op de hoogte van de richtlijnen en volgen ontwikkelingen op hoorgebied op de voet.
Het aangepaste verwijstraject zet de huisartsen niet buiten spel. Indien mensen daar toestemming voor geven, informeren we de huisartsen over de uitslag van de hoortest. Dit kan verstandig zijn om het patiëntendossier volledig te houden.
Mensen met gehoorproblemen of vragen over hun gehoor zijn bij Écoutez in vertrouwde handen. Heb je vragen? Neem dan contact op via (035) 543 19 85 of info@ecoutez.nl.
Meer weten?
Even nalezen hoe het nieuwe verwijstraject eruitziet? Kijk dan hier.
Nieuwsgierig naar de stand van zaken van jouw gehoor? Wil je eens lief zijn voor je oren? Maak dan een afspraak voor een gratis hoortest. Dat kan hier.
In het kader van de actiemaand bij Écoutez “Wees lief voor je oren” vestigen we de aandacht op de Internationale Dag van het Gehoor. Ieder jaar, op 3 maart, vraagt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aandacht voor de wereldwijde omvang van gehoorverlies en het belang van preventie. Check! Tip: neem eens een oorpauze.
Veel mensen zijn verrast als ze horen hoeveel mensen last hebben van gehoorverlies. Onderzoek van VeiligheidNL en Erasmus MC uit 2020 laat zien dat naar schatting 13 procent van de Nederlandse bevolking van 40 jaar en ouder een gehoorverlies heeft van meer dan 35 decibel. Dit komt neer op 1,2 miljoen mensen die in het dagelijks leven moeite hebben met anderen te verstaan en die baat kunnen hebben bij een gehoortoestel. Dat zijn aanzienlijke getallen!
Even niets aan je oren
Ooit gehoord van een oorpauze? Geef je oren dagelijks een paar keer rust. Zet het geluid van je koptelefoon of oortjes iets zachter. Een klein verschil in volume kan al een heel groot verschil maken voor je gehoor. Zo’n oorpauze zorgt ervoor dat je oren even ‘op adem’ kunnen komen. Dat klinkt misschien gek, maar even niets aan je oren is goed. Minder blootstelling aan hard geluid, geeft minder kans op gehoorschade. Gehoorschade en gehoorverlies zijn vaak te voorkomen. Handig als je bedenkt dat genezen vaak niet gaat. We hebben een eboekje gemaakt over de tien dingen die je moet weten over het voorkomen van gehoorschade en gehoorverlies. Je staat versteld van alle nuttige tips en adviezen waarmee je zelf aan de slag kunt. Wees lief voor je oren, dat is wat wij zeggen! Vul je mailadres in en je ontvangt het boekje -gratis- in je mailbox!
Drempel verlagen
Écoutez staat niet alleen in haar oproep om meer in te zetten op preventie en het vroegtijdig opsporen van beginnend gehoorverlies. Lisette Kolenbrander: ‘Wat ons betreft beginnen we vandaag nog met het invoeren van een gehoortest. Ook voor jongeren. Dan wen je er al op jonge leeftijd aan om regelmatig je gehoor te testen. En het helpt de drempel te verlagen om bij een audicien binnen te stappen.’
Test doen
Je kunt op https://hoortest.oorcheck.nl/ ‘zien’ hoe goed jij hoort. Dit is natuurlijk een luchtige check. Wil je serieus weten hoe de stand van jouw gehoor is? Maak dan een afspraak bij onze hoorexperts voor een gratis gehoortest. Want meten is weten!
Wees lief voor jouw hartedief! Een tekst die past bij Valentijnsdag natuurlijk. De dag om jouw liefde in het zonnetje te zetten. Valentijnsdag inspireerde Écoutez om de liefde voor het gehoor een maandlang te promoten. Met als boodschap: wees lief voor je oren. Voorkom gehoorschade.
Nu de liefde door de lucht dartelt, vraagt Écoutez je om ook lief te zijn voor je oren. Lisette Kolenbrander legt uit: ‘De maand maart staat bij ons in het teken voor liefdevolle aandacht voor je gehoor. Om gehoorschade te voorkomen. We kunnen het niet genoeg benadrukken. Gehoorschade is een veelvoorkomend probleem. Google maar eens. Binnen no time zul je cijfers vinden waarvan je onder de indruk raakt.’
Cijfers
Onderzoek van VeiligheidNL en Erasmus MC uit 2020 laat zien dat naar schatting 13 procent van de Nederlandse bevolking van 40 jaar en ouder een gehoorverlies heeft van meer dan 35 decibel. Dit komt neer op 1,2 miljoen mensen die in het dagelijks leven moeite hebben met anderen te verstaan en die baat kunnen hebben bij een hoortoestel.
Kleine attentie
We delen onze kennis over gehoorschade graag. Mede omdat ook hier het gezegde geldt: voorkomen is beter dan genezen. Sterker nog: genezen is vaak niet aan de orde. Schade aan de trilharen in je oren is onomkeerbaar. Daarom vertellen we aan iedereen die het maar horen wil: wees zuinig op je oren. We hebben een kleine attentie gemaakt om de boodschap wat kracht bij te zetten. Vul je mailadres in en je ontvangt -gratis- een e-boekje met tips en adviezen om gehoorschade te voorkomen.
Gratis hoortest
Ervaar je slechthorendheid? Blijf daar dan niet mee doorlopen. Het klinkt misschien gek, maar des te eerder gehoorverlies wordt gediagnosticeerd, hoe beter het is. Gehoorschade kan in een vroeg stadium namelijk beter worden behandeld. Een behandeling verkleint de kans dat het gehoorverlies verder toeneemt. Hoe eerder je je oren test bij een audicien met een hoortest en om een hooroplossing vraagt, hoe beter het is voor je gehoor. Maak een afspraak met één van onze hoorexperts. Dat is pas lief voor je oren!
Wees lief voor je oren.
(Dat hoort erbij, vinden wij.) Meer informatie op www.ecoutez.nl
We zetten het in onze agenda. Jij ook? De Week van Oorsuizen is van 6 tot en met 12 februari 2023. Omdat er in Nederland zo’n twee miljoen mensen met oorsuizen of tinnitus te maken hebben, staan we erbij stil. Je kunt met je vragen over het onderwerp bij de audicien terecht. Bij ons natuurlijk. Ook bij de KNO-arts. Er zijn ook organisaties die er speciaal mee bezig zijn. En er is een patiëntenvereniging voor mensen met gehoorproblemen die tinnitis ook hoog op de agenda heeft staan.
Tinnitus? Als het geluid in je hoofd niet meer ophoudt en je denkt dat iedereen het kan horen. Het is een omschrijving van een man die last heeft van oorsuizen. Zoals heel veel mensen. Bekende en minder bekende. Een probleem ook waar Écoutez veel mee te maken krijgt. Daarom hebben we het onderwerp een plek in de site gegeven. Er is veel over te zeggen en te schrijven. En te zien.
Aandacht en begrip: kernwoorden bij ongrijpbaar oorsuizen
Ongrijpbaar
Dat het onderwerp sowieso aandacht verdient blijkt ook wel uit dit filmpje. Gemaakt omdat de meeste mensen nog steeds slecht met geluid en hun oren omgaan. Wat weten we over tinnitus? Hoe het ontstaat? Daar is nog niet alles over duidelijk. De één krijgt het na heel veel lawaai op de oren door bijvoorbeeld een concert of een avond stappen, de ander overvalt het zonder dat er een directe aanleiding lijkt te zijn. Dat maakt het probleem zo ongrijpbaar. Er wordt onderzoek naar gedaan, maar voorlopig lijkt preventie de beste en enige remedie. Als je veel lawaai verwacht, draag dan gehoorbescherming. Liefst op maat gemaakt!
Geen stilte
Wat hoor je bij tinnitus of oorsuizen? Dat kan van alles zijn. Een tik, een zoem, gebrom. Maar ook geluiden van orkesten of fabrieken. Of een mix van van alles wat. Wat het ook is, de stilte is in ieder geval voorbij. Dat is het ergste, vinden veel mensen die aan oorsuizen lijden. Je kunt je voorstellen dat door het lawaai in je hoofd, er andere klachten optreden zoals slapeloosheid of concentratieproblemen. Wat je vaak nog verder van huis brengt.
Remedie
Hoe tinnitus of oorsuizen weggaat? Er is helaas nog geen medicijn tegen of een andere remedie zoals een operatie. Dus omgaan met oorsuizen en het een plek geven, is voorlopig de manier. Hoe vaag dat ook mag klinken en hoe moeilijk dat ook mag zijn. Praten met anderen over het probleem helpt, en begrip vragen bij je omgeving ook. Daarom is het ook zo goed dat er een week van het oorsuizen is. Aandacht voor zo’n onderwerp betekent (h)erkenning bij veel mensen. Daarmee begint veel. Er zijn specialisten die suggesties doen voor het leren omgaan met. Er zijn boeken over te lezen en films over te zien. We geven een voorzet!
Hoormij
De stichting Hoormij vraagt aandacht voor het probleem en stimuleert onderzoek. Wil je
meer weten over oorsuizen of tinnitus? Kijk dan hier.
Bijeenkomsten
Wil je met lotgenoten in contact komen? Kijk dan hier:
Gehoorschade. Iedereen kan er mee te maken krijgen. Zo staat te lezen op de site van Écoutez. Het advies van de Gezondheidsraad van 30 november 2022 sluit er naadloos op aan. De decibellen moeten bij concerten en oortjes naar beneden. Lisette Kolenbrander, triage audicien en eigenaar Écoutez, onderschrijft dat ten volle. ‘Schade is onomkeerbaar. Wees voorzichtig met je oren!’
De schade kan ontstaan door ouderdom, maar ook door te lang en te vaak blootgesteld zijn aan harde geluiden. Lisette licht toe: ‘Denk aan een lawaaierige bouwplaats of oortjes met muziek. Trilharen worden overbelast en raken beschadigd. Zij geven dan minder goed informatie door aan de hersenen waardoor je gehoorverlies ervaart.’
Knal
We leven in een wereld vol geluid. Daar zijn we aan gewend. Toch betekent dat iets voor onze oren dat het nooit stil is. Ze zijn altijd ‘aan’ en moeten continu geluid verwerken. Geluid kan schadelijk zijn vanaf 80 decibel. Lisette: ‘Om een indruk te geven: als de wind door de bomen waait heb je het over 25 decibel. Een drilboor of muziek door een koptelefoon is 95 decibel en een vuurwerkknal gaat als snel richting de 140 decibel.
Volgens de Gezondheidsraad blijkt uit de wetenschap over het ontstaan en de preventie van gehoorschade dat elke maatregel die bijdraagt aan het verlagen van de cumulatieve blootstelling aan harde versterkte muziek leidt tot een lager risico op gehoorschade. Daarom adviseert de raad om het maximale geluidsniveau te verlagen van 103 dB(A) naar 100 dB(A) en zo aan te sluiten bij omringende landen en bij het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Daarin wordt rekening gehouden met het belang van muziekbeleving.
Oordoppen op maat
Het stimuleren van het gebruik van gehoorbescherming verdient ook prioriteit volgens de Gezondheidsraad. Gebruik van gehoorbescherming wordt door de WHO aangeraden bij 100 dB(A), vooral bij frequente blootstelling. ‘Wij weten dat gehoorschade een grote impact op de kwaliteit van leven heeft’ vertelt Lisette. ‘Dat zien en horen wij in onze dagelijkse praktijk. Ik kan het gebruik van oordoppen op maat dan ook van harte aanbevelen! Wees zuinig op je oren. Je hebt er maar twee!’
Meer lezen?
Oordoppen op maat laten maken of een gratis gehoortest doen? Dat is altijd een goed idee. Maak hier een afspraak bij de hoorspecialisten van Écoutez. Het complete advies van de Gezondheidsraad is te lezen op hun site.
Regelmatig het gehoor laten controleren op oudere leeftijd voorkomt problemen met het evenwicht en kan daarmee vallen voorkomen. Dit is een conclusie op basis van de berichtgeving van de landelijke Valpreventieweek 2022 van VeiligheidNL. Tijd voor Ecoutez om dit weer eens onder de aandacht te brengen. Want de risico’s van verminderd gehoor zijn in veel gevallen eenvoudig weg te nemen: met een hoortoestel op maat.
Vallen heeft een grote impact op de volksgezondheid, zo blijkt uit de gegevens van VeiligheidNL. Dit kenniscentrum voor letselpreventie wees daarop in de week van de valpreventie van 3 tot en met 9 oktober. Valongevallen kwamen het meeste voor en de slachtoffers van een valongeval hadden relatief vaak ernstig letsel. In 2021 leidden valongevallen bij 65-plussers tot 105.000 bezoeken aan de Spoed Eisende Hulp. Zo’n dertien ouderen overlijden per dag door de val. Dat zijn serieuze claims.
Onderschat
Ecoutez heeft de cijfers voor Baarn er even bij gezocht via de site van VeiligheidNL. Afgezien van het persoonlijke leed dat vallen veroorzaakt, zijn de kosten ook aanzienlijk. Zie de getallen hieronder. Lisette Kolenbrander: ‘Onze ervaring vanuit ons hoorcentrum is dat bij de oplossingen tegen vallen het gehoor vaak niet meegenomen en de uitwerking van hoortoestellen wordt onderschat. Dat komt misschien omdat goed horen een onderdeel is van de totale oplossing. Maar het is wel een belangrijke! Wij zouden een hoortest willen laten invoeren voor iedereen boven de vijftig, zeg maar. Ouderdom komt met gebreken, en bij horen is vaak niet direct duidelijk wat het verlies van gehoor doet. En zoals ik altijd zeg: meten is weten. Als je gehoor goed is, weet je dat!’
Auditief anker
Het is dus duidelijk dat een goed gehoor belangrijk is om minder risico te lopen om te vallen. Uit onderzoek van het New York Eye and Ear Infirmary blijkt dat een goed gehoor zorgt voor een goede balans. Geluiden om ons heen geven belangrijke informatie over de structuur van onze omgeving. Geluiden vormen een auditief anker. Je weet waar je bent en wat je kunt verwachten in die omgeving. Dat zorgt onbewust voor een balans. Mocht je minder goed kunnen horen, dan is die zekerheid minder.
Hoortest
Gehoorverlies is vaak goed te behandelen met hoortoestellen en cochleair implantaten. Daarom raadt Ecoutez aan om bij twijfel of vragen over gehoorverlies een test te doen. Die is gratis en zorgt voor inzicht hoe het met je gehoor gesteld is. ‘Op basis daarvan kunnen we een goed gesprek hebben over de mogelijkheden’, licht Lisette toe. ‘En als een gehooroplossing nog niet nodig is, is dat ook een zekerheid waardoor de meeste mensen zich een stuk beter voelen. Maak dus een afspraak voor een hoortest.’
Meer weten?
-Meer weten over de invloed van horen op risico om te vallen? Dat is te lezen op hoorzaken.nl
-Ook op de site van de vereniging van fabrikanten van hoortoestellen staat meer over de relatie tussen evenwicht en vallen.
‘Zorgwekkend’, noemen beroepsorganisaties, audiciens en hoortoestelfabrikanten het dat meer dan de helft van de Nederlanders met gehoorproblemen géén hooroplossing heeft. Zorgwekkend, omdat onbehandeld gehoorverlies werkprestaties en zelfstandigheid beïnvloedt en in verband wordt gebracht met eenzaamheid, depressie en dementie.’ Gehoorverlies maar toch geen hoortoestel: het is vaak een frustrerende combinatie omdat er wel wat aan te doen is.
Het EuroTrak-onderzoek dat in juni gepubliceerd is, wijst uit dat in Nederland momenteel 1,8 miljoen personen gehoorverlies hebben. ‘De maatschappelijke impact is groot gelet op de gevolgen van onbehandeld gehoorverlies’, zeggen de hoorexperts. Bij de aanpak van het is een mooie rol weggelegd voor de hoorzorgprofessionals.
Gezondheidswinst
In het EuroTrak-onderzoek wordt het beeld bevestigd dat het dragen van een hoortoestel bijdraagt aan de algehele gezondheidswinst en het welbevinden van slechthorenden. Hierdoor kunnen uitgaven op andere zorgdomeinen voorkomen of verminderd worden. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwde in een rapport uit 2021 al voor een grote stijging van mensen met een gehoorprobleem en adviseert meer te investeren in preventie, bewustwording en gehoorscreening.
‘Het percentage onbehandeld gehoorverlies ligt in Nederland nog erg hoog, ondanks de faciliterende rol van het regulerings- en vergoedingssysteem’, stelt Dennis Havermans van branchevereniging de Kwaliteitsaudiciens (dKA). ‘Zeker 55 procent van de mensen met gehoorproblemen blijft ermee rondlopen zonder dat zij iets doen. Terwijl uit diverse wetenschappelijke publicaties blijkt dat behandeling van gehoorverlies participatie bevordert en diverse ziektebeelden kan voorkomen of remmen’, aldus Havermans.
De cijfers
Het onderzoek maakt inzichtelijk dat Nederlanders te lang wachten met een bezoek aan de arts of audicien als er sprake is van gehoorverlies. Het duurt gemiddeld 3 jaar voordat Nederlanders in actie komen, waarvan 10% van de respondenten aangeeft langer dan 6 jaar te wachten. Daar staat tegenover dat 67% van de respondenten aangeeft dat ze hun hoortoestel eerder hadden moeten aanschaffen, vanwege het gemis aan sociale contacten. Maar liefst 95% van de respondenten vindt dat het dragen van een toestel hun kwaliteit van leven aanzienlijk heeft verbeterd. ‘Dit had ik tien jaar eerder moeten doen’, is een veelgehoorde uitspraak van slechthorenden die een hooroplossing hebben gekozen.
Een verplichte jaarlijkse hoortest voor 50-plussers zou veel leed voorkomen
Gratis nulmeting
Meer dan de helft van Nederland heeft nog nooit een hoortest laten afnemen, blijkt ook uit het onderzoek. ‘Dat aantal moet omhoog. Eigenlijk zou iedereen met enige regelmaat een gehoorscreening moeten doen. Een verplichte jaarlijkse hoortest voor 50-plussers zou veel leed voorkomen’, meent Richard Zoetemelk van GAIN, de branchevereniging van fabrikanten van hooroplossingen en hoorhulpmiddelen in Nederland.
‘Helemaal mee eens, reageert triage-audicien Lisette Kolenbrander van Écoutez. ‘Wij adviseren al veel langer eerder nulmetingen te doen. Dat zeggen we ook tegen huisartsen en KNO-artsen. De resultaten van het onderzoek zetten ons in de actiestand. Omdat de grote lijn ons al bekend was. Meer nog dan voorheen zetten we in op de gratis nulmeting. Meten is weten, roepen we altijd.’
Met meer inzicht in de kwaliteit van het gehoor, maar ook kennis over de risico’s, zullen slechthorenden eerder geneigd zijn een hooroplossing aan te schaffen, aldus Zoetemelk. ‘Wat veel mensen en professionals in de zorg niet of onvoldoende weten is dat gehoorproblemen weer kunnen leiden tot veel ander leed: verminderde hersenactiviteit, dementie, een grotere kans om te vallen, sociale isolatie, verlies van zelfstandigheid en depressie.’
Drempel
In de meeste gevallen geven mensen met gehoorverlies aan dat ze hun probleem nog niet erg genoeg te vinden om er iets aan te doen. Er is nog altijd een drempel voor het dragen van een hoortoestel. Driekwart van de dragers geeft echter aan dat ze nooit uitgelachen of afgewezen worden vanwege hun hoortoestel. Uit onderzoek blijkt dat het juist andersom is: er worden eerder grappen gemaakt omdat men iets niet goed verstaat.
Driekwart van de slechthorenden bespreekt het gehoorverlies met de huisarts of kno-arts. Dan krijgt 73 procent van hen een hooroplossing aanbevolen. Opvallend daarin is dat respondenten met een ‘licht’ gehoorverlies significant vaker niet doorverwezen worden na het eerste contact met hun arts of audicien dan respondenten met een hoger gehoorverlies. Dat kan te maken hebben met het advies van de professional of omdat ze zelf opzien tegen het vervolg. Uiteindelijk besluit minder dan de helft van de slechthorenden een hoortoestel te nemen.
Mensen met een beperkt gehoorverlies worden vaak door de (kno-)arts of audicien onverrichter zaken weer naar huis gestuurd. Terwijl er diverse mogelijkheden zijn om licht gehoorverlies te behandelen. Meer dan de helft van de slechthorenden is echter niet op de hoogte van alle mogelijkheden, blijkt uit het EuroTrak-onderzoek.
Klanttevredenheid
Het onderzoek legt een verband tussen het gebruik van een hooroplossing, de mate van nazorg, de keuzemogelijkheden, de kosten die men zelf betaalt en de mate van klanttevredenheid. De audicien moet zijn klant actief betrekken bij de keuze van een hoortoestel, laat het onderzoek zien. Een actieve samenwerking tussen die twee zorgt voor een beter resultaat. De mate van tevredenheid stijgt van 65% naar 85% wanneer er jaarlijks contact is. Daarnaast laat het onderzoek zien dat slechthorenden hun hoortoestel langer dragen wanneer zij zelf een bijdrage hebben moeten betalen.
Actie
De gehoorexperts willen werken aan een grotere bewustwording: Hoe eerder je gehoorverlies behandelt, hoe sterker het positieve effect op welzijn en gezondheid. Daarvan zouden alle consumenten en professionals doordrongen moeten zijn. Lisette Kolenbrander is klaar voor actie. Ik zou iedereen aanraden om bij twijfel over gehoorverlies een afspraak te maken bij ons. Meten ís weten. En een gratis gehoortest geeft zekerheid. Ons advies kan ook betekenen dat je geen gehoorapparaat hoeft omdat er niets aan de hand is. Dan weet je dat tenminste!’
EuroTrak is het grootste internationale onderzoek naar gehoorkwesties. Geïnitieerd door de European Hearing Industry Manufacturers Association (EHIMA) in 2009, belicht het de prevalentie van gehoorverlies, evenals het gebruik van hoortoestellen en de ervaringen van mensen met gehoorverlies met hun hoortoestellen.
Het EuroTrak-onderzoek wordt gedragen door vier landelijke verenigingen:
Collectief van Zelfstandige Audiciens (CvZA)
de Kwaliteits Audiciens (dKA)
Gezamenlijke Audiologische Industrieën Nederland (GAIN)
Nederlandse Vereniging van Audicien Bedrijven (NVAB)
De vier verenigingen vertegenwoordigen audicienbedrijven en fabrikanten van hooroplossingen en -hulpmiddelen en vertegenwoordigen daarmee samen een overgroot deel van de Nederlandse hoorzorgbranche. Door meer samen te werken willen zij de kwaliteit van de hoorzorg in Nederland verder verbeteren en nog transparanter en betrouwbaarder maken.
‘Ik kan iedereen die niet zo goed hoort, aanraden naar de audicien te gaan. Laat je testen en neem een gehoortoestel. Probeer er verschillende uit, en neem eentje waar je echt goed mee hoort. Je leven wordt er een stuk beter van!’ Het lijkt een tekst die zo uit een reclamecampagne van een hoorwinkel is geplukt. Maar het komt uit de mond van Hilly Vonk. Een energieke sportieve dame met sprankelende ogen en lieve lach.
Hilly komt aangefietst en parkeert haar sportieve stalen ros naast mijn auto op de parkeerplaats van Groot Kievitsdal in Baarn. Ze ziet er niet uit als iemand van boven de zeventig en dat compliment geef ik haar direct. Ze lacht ontspannen en bedankt me. Ze vertelt dat ze net terugkomen van een weekje weg met hun vier kinderen, alle aanhang én negen kleinkinderen tussen de 3 en 23 jaar. ‘We waren in totaal met 22 mensen. Het was de eerste keer sinds corona dat we weer met z’n allen weg zijn geweest. Een heerlijk groot huis in Zeeland met heel veel slaap- en badkamers. En een grote living waar iedereen een plek had. Het was heel gezellig. Dat staat vast op mijn gezicht te lezen.’
Kost zo’n grote groep haar geen moeite? Even gelet op het hoortoestel? Nee, absoluut niet, zegt Hilly. ‘Het kost me helemaal geen moeite. In zo’n gezelschap functioneer ik prima met mijn hooroplossing. Ik heb een uitstekend en makkelijk te bedienen hoortoestel. Ik hoor alles en doe gewoon mee. Dat was voor dit toestel wel anders.’
Dochter
We nemen een kop koffie en Hilly vertelt dat ze als ze terugkijkt eigenlijk eerder de stap naar de audicien had moeten nemen. ‘Maar ja, daar waar brillen heel gewoon zijn, is een hoortoestel toch omgeven met iets van schaamte. Compleet onterecht, weet ik nu, maar zo voelde het toen wel. Ik deed in begin ook mijn haar over mijn oor heen, moest wennen.’
Hoe realiseerde ze zich dat een hoortoestel wenselijk was? ‘Dat ging eigenlijk geleidelijk. Ik merkte door de tijd heen wel dat ik iets minder hoorde, maar hoe erg veel minder realiseerde ik me pas toen mijn dochter eens zei na een opmerking van mij: ‘Mam, daar hadden we het helemaal niet over!’ Toen schrok ik. Dat vond ik niet leuk, maar haar oprechte reactie gaf me feitelijk het duwtje dat ik nodig had. Nu viereneenhalf jaar geleden heb ik de stap genomen iets te doen aan mijn gehoor. En daar ben ik nog elke dag blij om. Het toestel hoort inmiddels zo bij mij. Ik ben er volledig aan gewend. Het hoort bij het rijtje tandenpoetsen, haarkammen en naar bed gaan.’
Uitgesproken
Het stempel ‘sportieve betrokken oma’ staat Hilly prachtig. Ze is een zachtaardig mens met een rustige uitstraling. Toch kun je je vergissen, want als ze over haar ervaring met een eerdere audicien spreekt, is ze behoorlijk uitgesproken. Bijna fel. ‘Ik heb het niet zo op met de grote ketens. Mijn eerste keuze daarvoor heeft me behoorlijk geld gekost. Ik ben er de persoon niet naar om daar even over uit te pakken. Ik besteed mijn energie liever op een positieve manier. En daarom zeg ik: iedereen die een hoortoestel of -test overweegt zou naar een audicien moeten gaan die betrokken is en verstand van zaken heeft. Die hoortoestellen zijn pittig prijzig en de verzekering is ingewikkeld genoeg. Daar moet je eerlijk over voorgelicht worden, vind ik. Het is voor mij de reden om zeer tevreden te zijn over Écoutez. Een kleine waarschuwing daarom: wees kritisch en zoek een vakkundige audicien. Voor mij zijn dat niet de grote bedrijven. Zo kwam ik uit bij een persoonlijk en deskundig bedrijf.’
Gewoon doen
Is haar hooroplossing optimaal, vindt ze? ‘Ja, ik denk het wel. Al moet ik me nog wel verdiepen in alle mogelijkheden van mijn hoortoestel. Maar dat doe ik. Er kan een hoop met de toestellen van tegenwoordig. Bellen, muziek afspelen, boeken luisteren en een filter aanzetten zodat je geen ruis hoort. Hoe die geluidsonderdrukking werkte, heb ik bijvoorbeeld moeten uitzoeken. Ben ik even mee bezig geweest, maar eigenlijk is het een kwestie van gewoon doen en ervaren. En als je de voorlichtingsteksten goed leest is het al veel makkelijker. Voor dat uitzoeken ben ik niet meer bang. Al denken ouderen wellicht vaak ‘o, dat is niets meer voor mij, dat kan ik vast niet.’ Dat snap ik, maar je ontzegt jezelf zoveel kwaliteit van leven! Dat is mijn ervaring. En als ik hulp nodig heb, vraag ik het Lisette. Écoutez is een fietsritje bij mij vandaan, dus ik ben er zo. En anders bel ik om te overleggen.’
Makkelijker
We lopen even het bos in en praten gezellig verder. ‘Weten wat je nodig hebt om goed te horen weet je niet zomaar’, voegt Hilly toe. Het is lastig om te weten wat je nodig hebt als je het hebt over slecht horen. Hoe weet je wat je mist? Hoe weet jij dat ik goed hoor? Misschien kan het nog wel beter of makkelijker. Als ik mijn zwager of vriendin vertel dat ik goed hoor, is dat een ongrijpbaar gegeven. Want wat hoor ik? Hoe maak ik hen deelgenoot van mijn goed horen? En hoe zeg ik hen dat zij ook beter kunnen horen? Ik weet dat sommige hoortoestellen behoorlijk veel kosten en niet alles wordt helaas vergoed. Ik kan niet in iemand anders z’n portemonnee kijken. Ik denk dat je je pas realiseert dat een toestel goed is als je met dat toestel alles kunt doen wat jij wilt. Dat geldt voor mij. Ik doe alles wat ik voorheen ook deed. En ik heb ervan geleerd. Van het hele proces. Ik ben open over het hebben van een hoortoestel. Geen haar meer over mijn oren. Omdat ik ervaar wat goed horen kan doen. Omdat ik ervan geniet.’
Jargon
Hilly wil nog graag zo’n ding op tafel, zoals ze het noemt. We moeten lachen omdat we beide het juiste woord in audicien-jargon er niet voor weten. Maar allebei wel weten wat ze bedoelt. Het is een hulpmiddel om beter te horen. Een ronde microfoon die werkt als versterker. Die leg je neer op tafel als je in gezelschap bent, waardoor je nog minder moeite hoeft te doen om alles mee te krijgen. Hilly: ‘Bij de hoortest die ik ooit kreeg, hoorde ik 40-45 procent nog. Nu hoor ik alles. En beter. Dat vind ik zo fijn. Ik ben er echt een leuker mens van geworden En volgens mijn kinderen ben ik meer betrokken bij de gesprekken. Ik doe weer alles, kan weer alles en ben zekerder. Ik kan het iedereen aanraden de stap te zetten en naar een audicien toe te gaan. Dan weet je waar je aan toe bent!’
