Gehoorverlies was lange tijd voor Petra-Wil Klouwen een onderwerp uit haar dagelijkse werkpraktijk. Iets van de kinderen waarmee ze werkt. Dat ze sinds begin dit jaar het onderwerp ook op zichzelf persoonlijk kan betrekken, is even schakelen. Maar ze laat zich er niet door uit het veld slaan. Sterker nog, ze is er meer dan ooit op positieve manier mee bezig. Vooral vanuit inclusiviteit. ‘Meedoen ondanks gehoorverlies is zo belangrijk. Voor iedereen, voor mij ook.’
Petra-Wil Klouwen (1970) heeft tinnitus en een vermoeden van otosclerose. Voor haar houden die termen geen geheimen in. Ze is goed ingevoerd in de materie over horen en gehoorverlies. Onder andere door haar werk bij Auris. Daar werkt ze met kinderen die gehinderd worden in de communicatie omdat ze een taalontwikkelingsstoornis hebben of doof of slechthorend zijn. Zo kan ze veel informatie vertalen. Ook kan ze audiogrammen ‘lezen’. Toch moet ze even schakelen als de klachten zo erg worden dat het haar in de weg zit. Haar collega wijst haar op. ‘Zij zag dat het me veel energie kostte en dat het mijn functioneren beïnvloedde. Daar had ze gelijk in.’
Lees verder
Wil je weten hoe Petra-Wil bij Écoutez terecht kwam? En haar mening horen over de begeleiding van de audiciens van Écoutez? Lees dan hier verder.
Hoortoestellen vertragen cognitieve achteruitgang bij oudere volwassenen met gehoorverlies en risico op cognitieve achteruitgang. Alleen de kop van het persbericht zou voor veel mensen genoeg moeten zijn om eens even een gratis hoortest te doen bij Écoutez. De combinatie prettig ouder worden en goed blijven horen, spreekt Lisette en Ilse Kolenbrander in ieder geval aan. ‘Het zit dicht bij onze kernboodschap als audicien: wees lief voor je oren, want daarmee ben je lief voor jezelf.’
Het persbericht met de opmerkelijke kop is afkomstig van de bijeenkomst van de Alzheimer’s Association International Conference® ((AAIC) die in juli 2023 in Amsterdam is gehouden. Daar presenteerde de organisatie voor het eerst de resultaten van de studie Aging and Cognitive Health Evaluation in Elders (ACHIEVE). Eén van de grootste gerandomiseerde, gecontroleerde klinische studie van hoortoestellen voor het verminderen van langdurige cognitieve achteruitgang bij oudere volwassenen.
APK-keuring van je oren
‘Dit bevestigt wat we de afgelopen jaren al op diverse podia hebben gehoord’, zegt Lisette Kolenbrander als reactie op het bericht. Het is fijn dat zo’n grote studie is gedaan. Daar zullen we de komende tijd eens induiken. Om de bevindingen zo goed mogelijk te delen. Wat we nu al kunnen zeggen, en dat zegt de Amerikaanse Lin ook, doe regelmatig een gehoortest om te weten wat de stand van zaken is.’ Ilse Kolenbrander valt Lisette bij. ‘Wij adviseren iedereen om vanaf een jaar of vijftig een hoortest te doen. Zo’n nulmeting geeft je inzicht. Dat weet je hoe het zit met je gehoor. Zie het maar als een soort APK-keuring van je oren. Om de kosten hoef je het niet te laten. Het is een gratis test. En een afspraak maken is heel makkelijk. Kijk hier maar. Dus wat houd je tegen? En om nog even op de link tussen gehoor en dementie terug te komen: de inzichten van het onderzoek vind ik veelzeggend. Hup, naar de audicien!’
Online vragenuurtje
Heb je vragen voor Lisette? Maak dan gebruik van het online vragenuurtje. Elke woensdagmiddag is er een online vragenuurtje tussen 17.00 en 18.00 uur. #1 WhatsApp videobellen met Lisette Kolenbrander via 06 126 922 93 #2 Via onze live chat op www.ecoutez.nl #3 Via ons Skype adres: ecoutezbaarn@gmail.com #4 Via Facetime
Meer weten?
Meer lezen over het onderzoek? We hebben er een langer artikel over geschreven. Dat staat hier.
Bus, kus, mus…. Of was het nou zus? Pot, rot, mot…. Wat hoorde je nou? De laatste tijd betrap je je erop dat je niet alles even scherp hoort. Daar word je onzeker van. En steeds vragen aan een ander of hij wil herhalen wat hij zei…. Lastig! Tijd voor een test van je oren bij de audicien. Lisette legt uit wat een hoortest of gehoormeting inhoudt. ‘Laat ik vooraf zeggen dat je niet te veel moet nadenken bij zo’n test. Doe ‘m gewoon. Het is vrijblijvend en je krijgt er goede toelichting bij.
Meten is weten!
Soms doen we bij Écoutez een snelle screening. Dat is om een hele globale indruk te krijgen. Meestal spreken we een volledig meting af. Die uitgebreide hoortest duurt 30 tot 45 minuten en daarmee kunnen we goed inschatten hoeveel gehoorverlies je hebt, en waar het verlies in je oor zit. Meten is weten!
Elke test begint met het bekijken van het oor. Hoe ziet het oor er uit? We kijken of de gehoorgang schoon is. Het klinkt misschien als een open deur, maar als je een prop in je oor hebt zitten, moet die er eerst uit. Want goed horen door vuil heen, is onhandig voor de meting. Dan krijg je geen goede uitslag. Dit schoonmaken gebeurt bij de huisarts. Begin zelf niet met wattenstaafjes en zo. Dat is ten strengste verboden!’ Lisette lacht erbij, maar is bloedserieus. ‘Die stokjes zijn de reden dat je een prop krijgt. Als we constateren dat het oor goed, kunnen we de test doen.
Slakkenhuis
Je neemt dan plaats in een geluidsdichte cabine. Die staat in onze winkel in Baarn. Je krijgt een koptelefoon op je hoofd en we laten je piepjes horen. Als je een piepje hoort, druk je op een knopje. Na de piepjestest doen we een kortewoordentest. Je hoort woordjes in je koptelefoon en zegt die hardop na. Na dit onderdeel doen we nog een meting met een blokje buiten aan de achterkant van je oor. Daarmee zien we waar het gehoorverlies zit in je oor. In je slakkenhuis? Of daarvoor? Dat geeft ons informatie waarmee we de diagnose compleet kunnen maken.
Vrijblijvend
Na dit onderdeel zit de test erop. De uitslag wordt automatisch verwerkt in het programma. En wat eruit komt bespreken we. De uitkomst drukken we uit in een gemiddeld verlies van gehoor. Daarbij gebruiken we de term decibellen. De bevindingen staan onder meer in een audiogram, een schematische weergave van het gehoor. Dat is goed te lezen voor de meeste mensen. De test geeft het punt aan waar je begint met goed horen. Soms komt uit de test dat je een klein verlies hebt waarmee je nog prima kunt horen. Soms laat de test zien dat er verlies is waar je mee aan de slag kunt. Let wel: je moet niets met de uitslag. De test is vrijblijvend. Met een hoortest weet je precies wat er aan je gehoor schort. En dan kun je in gesprek met ons. Of krijg je een doorverwijzing naar een KNO-arts. Mocht dat nodig zijn.
Afspraak
Nog een kleine toevoeging: de test is gratis. Dat is fijn in deze dure tijden. Wil je direct een afspraak maken? Dat kan. Wees welkom!
Meer weten?
Decibellen: een maateenheid om aan te geven hoe hard een geluid is. Mensen kunnen geluiden horen tussen de 0 decibel en de 140 decibel. Bij het maximum komt de hoortest niet in de buurt. Dat zou te hard zijn. Er wordt maximaal 120 in het kortewoordendeel aangeboden en bij piepjes op bepaalde tonen maximaal 100 decibel.
In Nederland geldt een verlies van 35 decibel als een grens voor een gehoorapparaat. Dat wil niet zeggen dat je bij een verlies van bijvoorbeeld 28 decibel geen last kunt hebben van een gehoorverlies. Als je veel moet luisteren of communiceren kan elk verlies hinderlijk of energievretend zijn.
Een nulmeting is de manier om te kijken wat de stand van je gehoor is. Het is de eerste meting en daarmee kunnen we je gehoor vergelijken bij de volgende testen. Het hoort bij het ouder worden, zeg maar. Het hoort bij het goed voor je lijf en leden zorgen. Meten is weten, luidt het credo. Dan weet je waar je staat. Vergelijk het met de zorg voor je ogen.
In het kader van de actiemaand bij Écoutez “Wees lief voor je oren” vestigen we de aandacht op de Internationale Dag van het Gehoor. Ieder jaar, op 3 maart, vraagt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aandacht voor de wereldwijde omvang van gehoorverlies en het belang van preventie. Check! Tip: neem eens een oorpauze.
Veel mensen zijn verrast als ze horen hoeveel mensen last hebben van gehoorverlies. Onderzoek van VeiligheidNL en Erasmus MC uit 2020 laat zien dat naar schatting 13 procent van de Nederlandse bevolking van 40 jaar en ouder een gehoorverlies heeft van meer dan 35 decibel. Dit komt neer op 1,2 miljoen mensen die in het dagelijks leven moeite hebben met anderen te verstaan en die baat kunnen hebben bij een gehoortoestel. Dat zijn aanzienlijke getallen!
Even niets aan je oren
Ooit gehoord van een oorpauze? Geef je oren dagelijks een paar keer rust. Zet het geluid van je koptelefoon of oortjes iets zachter. Een klein verschil in volume kan al een heel groot verschil maken voor je gehoor. Zo’n oorpauze zorgt ervoor dat je oren even ‘op adem’ kunnen komen. Dat klinkt misschien gek, maar even niets aan je oren is goed. Minder blootstelling aan hard geluid, geeft minder kans op gehoorschade. Gehoorschade en gehoorverlies zijn vaak te voorkomen. Handig als je bedenkt dat genezen vaak niet gaat. We hebben een eboekje gemaakt over de tien dingen die je moet weten over het voorkomen van gehoorschade en gehoorverlies. Je staat versteld van alle nuttige tips en adviezen waarmee je zelf aan de slag kunt. Wees lief voor je oren, dat is wat wij zeggen! Vul je mailadres in en je ontvangt het boekje -gratis- in je mailbox!
Drempel verlagen
Écoutez staat niet alleen in haar oproep om meer in te zetten op preventie en het vroegtijdig opsporen van beginnend gehoorverlies. Lisette Kolenbrander: ‘Wat ons betreft beginnen we vandaag nog met het invoeren van een gehoortest. Ook voor jongeren. Dan wen je er al op jonge leeftijd aan om regelmatig je gehoor te testen. En het helpt de drempel te verlagen om bij een audicien binnen te stappen.’
Test doen
Je kunt op https://hoortest.oorcheck.nl/ ‘zien’ hoe goed jij hoort. Dit is natuurlijk een luchtige check. Wil je serieus weten hoe de stand van jouw gehoor is? Maak dan een afspraak bij onze hoorexperts voor een gratis gehoortest. Want meten is weten!
Wees lief voor jouw hartedief! Een tekst die past bij Valentijnsdag natuurlijk. De dag om jouw liefde in het zonnetje te zetten. Valentijnsdag inspireerde Écoutez om de liefde voor het gehoor een maandlang te promoten. Met als boodschap: wees lief voor je oren. Voorkom gehoorschade.
Nu de liefde door de lucht dartelt, vraagt Écoutez je om ook lief te zijn voor je oren. Lisette Kolenbrander legt uit: ‘De maand maart staat bij ons in het teken voor liefdevolle aandacht voor je gehoor. Om gehoorschade te voorkomen. We kunnen het niet genoeg benadrukken. Gehoorschade is een veelvoorkomend probleem. Google maar eens. Binnen no time zul je cijfers vinden waarvan je onder de indruk raakt.’
Cijfers
Onderzoek van VeiligheidNL en Erasmus MC uit 2020 laat zien dat naar schatting 13 procent van de Nederlandse bevolking van 40 jaar en ouder een gehoorverlies heeft van meer dan 35 decibel. Dit komt neer op 1,2 miljoen mensen die in het dagelijks leven moeite hebben met anderen te verstaan en die baat kunnen hebben bij een hoortoestel.
Kleine attentie
We delen onze kennis over gehoorschade graag. Mede omdat ook hier het gezegde geldt: voorkomen is beter dan genezen. Sterker nog: genezen is vaak niet aan de orde. Schade aan de trilharen in je oren is onomkeerbaar. Daarom vertellen we aan iedereen die het maar horen wil: wees zuinig op je oren. We hebben een kleine attentie gemaakt om de boodschap wat kracht bij te zetten. Vul je mailadres in en je ontvangt -gratis- een e-boekje met tips en adviezen om gehoorschade te voorkomen.
Gratis hoortest
Ervaar je slechthorendheid? Blijf daar dan niet mee doorlopen. Het klinkt misschien gek, maar des te eerder gehoorverlies wordt gediagnosticeerd, hoe beter het is. Gehoorschade kan in een vroeg stadium namelijk beter worden behandeld. Een behandeling verkleint de kans dat het gehoorverlies verder toeneemt. Hoe eerder je je oren test bij een audicien met een hoortest en om een hooroplossing vraagt, hoe beter het is voor je gehoor. Maak een afspraak met één van onze hoorexperts. Dat is pas lief voor je oren!
Wees lief voor je oren.
(Dat hoort erbij, vinden wij.) Meer informatie op www.ecoutez.nl
Regelmatig het gehoor laten controleren op oudere leeftijd voorkomt problemen met het evenwicht en kan daarmee vallen voorkomen. Dit is een conclusie op basis van de berichtgeving van de landelijke Valpreventieweek 2022 van VeiligheidNL. Tijd voor Ecoutez om dit weer eens onder de aandacht te brengen. Want de risico’s van verminderd gehoor zijn in veel gevallen eenvoudig weg te nemen: met een hoortoestel op maat.
Vallen heeft een grote impact op de volksgezondheid, zo blijkt uit de gegevens van VeiligheidNL. Dit kenniscentrum voor letselpreventie wees daarop in de week van de valpreventie van 3 tot en met 9 oktober. Valongevallen kwamen het meeste voor en de slachtoffers van een valongeval hadden relatief vaak ernstig letsel. In 2021 leidden valongevallen bij 65-plussers tot 105.000 bezoeken aan de Spoed Eisende Hulp. Zo’n dertien ouderen overlijden per dag door de val. Dat zijn serieuze claims.
Onderschat
Ecoutez heeft de cijfers voor Baarn er even bij gezocht via de site van VeiligheidNL. Afgezien van het persoonlijke leed dat vallen veroorzaakt, zijn de kosten ook aanzienlijk. Zie de getallen hieronder. Lisette Kolenbrander: ‘Onze ervaring vanuit ons hoorcentrum is dat bij de oplossingen tegen vallen het gehoor vaak niet meegenomen en de uitwerking van hoortoestellen wordt onderschat. Dat komt misschien omdat goed horen een onderdeel is van de totale oplossing. Maar het is wel een belangrijke! Wij zouden een hoortest willen laten invoeren voor iedereen boven de vijftig, zeg maar. Ouderdom komt met gebreken, en bij horen is vaak niet direct duidelijk wat het verlies van gehoor doet. En zoals ik altijd zeg: meten is weten. Als je gehoor goed is, weet je dat!’
Auditief anker
Het is dus duidelijk dat een goed gehoor belangrijk is om minder risico te lopen om te vallen. Uit onderzoek van het New York Eye and Ear Infirmary blijkt dat een goed gehoor zorgt voor een goede balans. Geluiden om ons heen geven belangrijke informatie over de structuur van onze omgeving. Geluiden vormen een auditief anker. Je weet waar je bent en wat je kunt verwachten in die omgeving. Dat zorgt onbewust voor een balans. Mocht je minder goed kunnen horen, dan is die zekerheid minder.
Hoortest
Gehoorverlies is vaak goed te behandelen met hoortoestellen en cochleair implantaten. Daarom raadt Ecoutez aan om bij twijfel of vragen over gehoorverlies een test te doen. Die is gratis en zorgt voor inzicht hoe het met je gehoor gesteld is. ‘Op basis daarvan kunnen we een goed gesprek hebben over de mogelijkheden’, licht Lisette toe. ‘En als een gehooroplossing nog niet nodig is, is dat ook een zekerheid waardoor de meeste mensen zich een stuk beter voelen. Maak dus een afspraak voor een hoortest.’
Meer weten?
-Meer weten over de invloed van horen op risico om te vallen? Dat is te lezen op hoorzaken.nl
-Ook op de site van de vereniging van fabrikanten van hoortoestellen staat meer over de relatie tussen evenwicht en vallen.
‘Zorgwekkend’, noemen beroepsorganisaties, audiciens en hoortoestelfabrikanten het dat meer dan de helft van de Nederlanders met gehoorproblemen géén hooroplossing heeft. Zorgwekkend, omdat onbehandeld gehoorverlies werkprestaties en zelfstandigheid beïnvloedt en in verband wordt gebracht met eenzaamheid, depressie en dementie.’ Gehoorverlies maar toch geen hoortoestel: het is vaak een frustrerende combinatie omdat er wel wat aan te doen is.
Het EuroTrak-onderzoek dat in juni gepubliceerd is, wijst uit dat in Nederland momenteel 1,8 miljoen personen gehoorverlies hebben. ‘De maatschappelijke impact is groot gelet op de gevolgen van onbehandeld gehoorverlies’, zeggen de hoorexperts. Bij de aanpak van het is een mooie rol weggelegd voor de hoorzorgprofessionals.
Gezondheidswinst
In het EuroTrak-onderzoek wordt het beeld bevestigd dat het dragen van een hoortoestel bijdraagt aan de algehele gezondheidswinst en het welbevinden van slechthorenden. Hierdoor kunnen uitgaven op andere zorgdomeinen voorkomen of verminderd worden. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwde in een rapport uit 2021 al voor een grote stijging van mensen met een gehoorprobleem en adviseert meer te investeren in preventie, bewustwording en gehoorscreening.
‘Het percentage onbehandeld gehoorverlies ligt in Nederland nog erg hoog, ondanks de faciliterende rol van het regulerings- en vergoedingssysteem’, stelt Dennis Havermans van branchevereniging de Kwaliteitsaudiciens (dKA). ‘Zeker 55 procent van de mensen met gehoorproblemen blijft ermee rondlopen zonder dat zij iets doen. Terwijl uit diverse wetenschappelijke publicaties blijkt dat behandeling van gehoorverlies participatie bevordert en diverse ziektebeelden kan voorkomen of remmen’, aldus Havermans.
De cijfers
Het onderzoek maakt inzichtelijk dat Nederlanders te lang wachten met een bezoek aan de arts of audicien als er sprake is van gehoorverlies. Het duurt gemiddeld 3 jaar voordat Nederlanders in actie komen, waarvan 10% van de respondenten aangeeft langer dan 6 jaar te wachten. Daar staat tegenover dat 67% van de respondenten aangeeft dat ze hun hoortoestel eerder hadden moeten aanschaffen, vanwege het gemis aan sociale contacten. Maar liefst 95% van de respondenten vindt dat het dragen van een toestel hun kwaliteit van leven aanzienlijk heeft verbeterd. ‘Dit had ik tien jaar eerder moeten doen’, is een veelgehoorde uitspraak van slechthorenden die een hooroplossing hebben gekozen.
Een verplichte jaarlijkse hoortest voor 50-plussers zou veel leed voorkomen
Gratis nulmeting
Meer dan de helft van Nederland heeft nog nooit een hoortest laten afnemen, blijkt ook uit het onderzoek. ‘Dat aantal moet omhoog. Eigenlijk zou iedereen met enige regelmaat een gehoorscreening moeten doen. Een verplichte jaarlijkse hoortest voor 50-plussers zou veel leed voorkomen’, meent Richard Zoetemelk van GAIN, de branchevereniging van fabrikanten van hooroplossingen en hoorhulpmiddelen in Nederland.
‘Helemaal mee eens, reageert triage-audicien Lisette Kolenbrander van Écoutez. ‘Wij adviseren al veel langer eerder nulmetingen te doen. Dat zeggen we ook tegen huisartsen en KNO-artsen. De resultaten van het onderzoek zetten ons in de actiestand. Omdat de grote lijn ons al bekend was. Meer nog dan voorheen zetten we in op de gratis nulmeting. Meten is weten, roepen we altijd.’
Met meer inzicht in de kwaliteit van het gehoor, maar ook kennis over de risico’s, zullen slechthorenden eerder geneigd zijn een hooroplossing aan te schaffen, aldus Zoetemelk. ‘Wat veel mensen en professionals in de zorg niet of onvoldoende weten is dat gehoorproblemen weer kunnen leiden tot veel ander leed: verminderde hersenactiviteit, dementie, een grotere kans om te vallen, sociale isolatie, verlies van zelfstandigheid en depressie.’
Drempel
In de meeste gevallen geven mensen met gehoorverlies aan dat ze hun probleem nog niet erg genoeg te vinden om er iets aan te doen. Er is nog altijd een drempel voor het dragen van een hoortoestel. Driekwart van de dragers geeft echter aan dat ze nooit uitgelachen of afgewezen worden vanwege hun hoortoestel. Uit onderzoek blijkt dat het juist andersom is: er worden eerder grappen gemaakt omdat men iets niet goed verstaat.
Driekwart van de slechthorenden bespreekt het gehoorverlies met de huisarts of kno-arts. Dan krijgt 73 procent van hen een hooroplossing aanbevolen. Opvallend daarin is dat respondenten met een ‘licht’ gehoorverlies significant vaker niet doorverwezen worden na het eerste contact met hun arts of audicien dan respondenten met een hoger gehoorverlies. Dat kan te maken hebben met het advies van de professional of omdat ze zelf opzien tegen het vervolg. Uiteindelijk besluit minder dan de helft van de slechthorenden een hoortoestel te nemen.
Mensen met een beperkt gehoorverlies worden vaak door de (kno-)arts of audicien onverrichter zaken weer naar huis gestuurd. Terwijl er diverse mogelijkheden zijn om licht gehoorverlies te behandelen. Meer dan de helft van de slechthorenden is echter niet op de hoogte van alle mogelijkheden, blijkt uit het EuroTrak-onderzoek.
Klanttevredenheid
Het onderzoek legt een verband tussen het gebruik van een hooroplossing, de mate van nazorg, de keuzemogelijkheden, de kosten die men zelf betaalt en de mate van klanttevredenheid. De audicien moet zijn klant actief betrekken bij de keuze van een hoortoestel, laat het onderzoek zien. Een actieve samenwerking tussen die twee zorgt voor een beter resultaat. De mate van tevredenheid stijgt van 65% naar 85% wanneer er jaarlijks contact is. Daarnaast laat het onderzoek zien dat slechthorenden hun hoortoestel langer dragen wanneer zij zelf een bijdrage hebben moeten betalen.
Actie
De gehoorexperts willen werken aan een grotere bewustwording: Hoe eerder je gehoorverlies behandelt, hoe sterker het positieve effect op welzijn en gezondheid. Daarvan zouden alle consumenten en professionals doordrongen moeten zijn. Lisette Kolenbrander is klaar voor actie. Ik zou iedereen aanraden om bij twijfel over gehoorverlies een afspraak te maken bij ons. Meten ís weten. En een gratis gehoortest geeft zekerheid. Ons advies kan ook betekenen dat je geen gehoorapparaat hoeft omdat er niets aan de hand is. Dan weet je dat tenminste!’
EuroTrak is het grootste internationale onderzoek naar gehoorkwesties. Geïnitieerd door de European Hearing Industry Manufacturers Association (EHIMA) in 2009, belicht het de prevalentie van gehoorverlies, evenals het gebruik van hoortoestellen en de ervaringen van mensen met gehoorverlies met hun hoortoestellen.
Het EuroTrak-onderzoek wordt gedragen door vier landelijke verenigingen:
Collectief van Zelfstandige Audiciens (CvZA)
de Kwaliteits Audiciens (dKA)
Gezamenlijke Audiologische Industrieën Nederland (GAIN)
Nederlandse Vereniging van Audicien Bedrijven (NVAB)
De vier verenigingen vertegenwoordigen audicienbedrijven en fabrikanten van hooroplossingen en -hulpmiddelen en vertegenwoordigen daarmee samen een overgroot deel van de Nederlandse hoorzorgbranche. Door meer samen te werken willen zij de kwaliteit van de hoorzorg in Nederland verder verbeteren en nog transparanter en betrouwbaarder maken.
